ارزیابی مقاومت برخی از رقم های کلزا نسبت به شب پره ی پشت الماسی plutella xylostella (l.) تحت شرایط مزرعه ای و گلخانه ای در منطقه ی اردبیل

شب¬پره¬ی پشت الماسی،plutella xylostella (l.) (lepidoptera: plutellidae) ، آفت جدی کلزا brassica napus l در اردبیل می¬باشد. مقاومت 19 رقم کلزا نسبت به شب¬پره¬ی پشت الماسی به¬ترتیب در سه آزمایش متوالی شامل (1) غربال¬سازی مزرعه¬ای، (2) ترجیح تخم¬گذاری و (3) مطالعه¬ی چرخه¬ی زندگی ارزیابی شد. نتایج غربال-سازی مزرعه¬ای نشان داد که تعداد لاروها و شفیره¬های شب¬پره¬ی پشت الماسی به¬ترتیب روی رقم¬های elite، option500،ebonite ، hyola401، opera، okapi، adder و rgsoo3 در بین 19 رقم مورد مطالعه کمتر بود. آزمایشات ترجیح تخم¬گذاری و مطالعه¬ی چرخه¬ی زندگی این شب¬پره روی نه رقم کلزا به نام¬هایhyola401 ، option500، opera،elite ، adder، okapi، rgsoo3، ebonite (به عنوان تیمار) و zarfam (به عنوان شاهد) در گلخانه¬ در دمای c 5±25، رطوبت نسبی 5±55 درصد و دوره¬ی نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی انجام شد. تعداد تخم¬های گذاشته شده روی رقم¬های zarfam (7/44)، rgsoo3(35/9)، adder (35/1)، okapi (31/1)، elite (29/8)، opera (29/4)، hyola401، (27/2)، option500(25/1) و ebonite (23/5) به¬ترتیب کاهش یافت. در آزمایش مطالعه¬ی چرخه¬ی زندگی، طول دوره¬ی زیستی نر و ماده¬ی شب¬پره روی رقم¬های opera و hyola401 به¬طور معنی¬داری طولانی¬تر از zarfam و adder بود. در بین نه رقم مورد مطالعه بیشترین باروری شب¬پره روی adder و کمترین آن روی رقم opera مشاهده گردید. درصد بقا از تخم تا حشره¬ی کامل روی opera، option500 و hyola401 کمترین و روی zarfam بیشترین بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ خالص تولیدمثل (r0) و طول دوره¬ی یک نسل (t) به¬ترتیب، 0/23، 52/26 و 17/23 روی zarfam؛ 0/214، 49/35 و 18/22 روی ebonite؛ 0/207، 44/05 و 18/26 روی rgsoo3؛ ؛ 0/193، 34/36 و 18/29 روی okapi؛ 0/212، 45/54 و 18/04 روی adder؛ 0/195، 38/22 و 18/71 روی elite؛ 0/178، 31/41 و 19/41 روی opera؛ 0/187، 33/46 و 18/72 روی option500 و 0/183، 39/06 و 19/97 روی hyola401 محاسبه گردید. بر اساس پارامترهای رشد جمعیت می¬توان نتیجه¬گیری کرد که zarfam مطلوب¬ترین و opera نامطلوب¬ترین رقم برای شب¬پره¬ی پشت الماسی می¬باشد.